“Ieder complex en zelfregulerend systeem zoekt naar balans danwel evenwicht. Als deze balans wordt verstoord, kan er gemakkelijk chaos of rigiditeit ontstaan. Zoals het evenwicht verstoord bijvoorbeeld verstoord raakt bij rouwen.” Deze gedachten zijn van Daniël Siegel, Amerikaanse hoogleraar klinische psychologie. Dat complexe, zelfregulerende systeem zijn wij of dieren of planten.
Balans: dynamisch je evenwicht bewaren terwijl er beweging is
Maakt dát leven in een samengesteld gezin zo lastig? Balans is nooit een statisch gegeven. Nú is er balans en dat blijft zo. Helaas, zo werkt het niet. Wie weleens over een evenwichtsbalk heeft gelopen, weet dat je voortdurend bezig bent om je evenwicht te bewaren. Reageren op elke kleine beweging of verstoring. Balans is dynamisch je evenwicht bewaren terwijl er beweging is.
Bij elke wissel van leven samen naar leven met kinderen wordt er weer beroep gedaan op onze evenwichtskunsten.
Verstoring van de balans als de kids er zijn
Veel vrouwen in samengesteld gezin vinden het lastig balans te ervaren als zijn kinderen er zijn. Dat geldt vast niet alleen voor stiefmoeders zonder eigen kinderen. Het evenwicht is dan vaak zoek. Vrouwen ervaren disbalans. De kinderen vermijden, of juist de kinderen met argusogen volgen en aanspreken, om de verstoring zo beperkt mogelijk te houden: alles komt voor.
Dagen zonder de kinderen, samen met de geliefde (en eventueel eigen kinderen) zijn de periodes waarin balans wordt ervaren. Elke keer weer nieuw evenwicht vinden, is vermoeiend. De periodes van balans als de kinderen er niet zijn, worden het ijkpunt, waardoor de dagen met de kinderen nog zwaarder worden.
Tips om meer balans te ervaren
- Zelfacceptatie is stap één. Herken, erken en accepteer hoe jij je voelt als zijn kinderen er zijn. Wees eerlijk. Als je doet alsof je je beter voelt dan het geval is, kan het averechts werken. Eerst de acceptatie en dan actief aan de slag met zelfzorg;
- Eerst balans voor jezelf. Creëer balans door prioriteit te geven aan waar je invloed op hebt: slaap, voeding, vrienden en leuke dingen doen. Het is belangrijk dat je geen concessies doet aan dit soort belangrijke zaken, of de kinderen er nu wel of niet zijn. Als je negatieve stress, uitputting of schuldgevoel ervaart, is het tijd dat je bezig moet met je balans;
- Dan balans in jullie liefdesrelatie. Je geliefde verandert in vader, en aandacht en tijd gaan naar zijn kinderen. Deze abrupte verschuiving kan vrouwen zich alleen doen voelen. Deze relationele disbalans hoort erbij. Hoe sterk die is, hangt af van factoren als: hoe jullie relatie is, de leeftijd van de kinderen, eventueel schuldgevoel bij vader etc. Blijf bij jezelf, zorg goed voor jezelf. Heb je last van deze emotionele disbalans? Maak dit rustig bespreekbaar met respect voor de behoeften van je partner (als vader) en jezelf. Neem kleine stapjes;
- Vind vervolgens balans met de kinderen. Misschien lukt het niet helemaal balans te vinden als de kinderen dan weer wel en dan weer niet in je leven zijn. Zorg dat er balans bij jóu is, als de kinderen er zijn. Beter voor jou en je omgeving;
- Heb realistische verwachtingen. Balans wordt gemakkelijker als je goed omgaat met je verwachtingen en die ook aanpast aan de nieuwe situatie. Realiseer je dat je zo goed als geen controle hebt op aspecten van je leven in een samengesteld gezin. Je deelt tijd en aandacht met de kinderen, en in bepaalde mate is zijn ex-partner in jullie leven als moeder van de kinderen. Overweeg welke verwachtingen uit een vorig leven je los moet laten. Als je wens was om samen met een geliefde te beginnen, en dat daarna pas eventuele kinderen zouden komen, is dat een verwachting die niet meer realistisch is. Op cognitief niveau weet je dit ongetwijfeld. Toch kan op onbewust niveau dit droombeeld je nog parten spelen. Emotioneel gaan staan voor de keuze die je hebt gemaakt en die verwachting aan te passen, kan veel frustraties schelen.
- Als je denkt aan balans, kijk naar het grotere plaatje. Ben je het type van het glas halfvol of halfleeg? Welke houding is meer helpend? Dankbaarheid is een krachtig middel om je leven als waardevoller te beleven. Het heeft een positieve invloed op je gevoel van welbevinden en je verbinding met anderen. Het zou ook gezondheidseffecten hebben. Juist als je moeite hebt met zijn kinderen in je leven, kan het ruimte geven om te kijken naar wat je leert van leven met hen, wat je leuk vindt aan ze, zodat je hen als medemens kan zien in plaats van als lastige huisgenoot.
Balans en het grotere plaatje? Kijk en voel heel nadrukkelijk hoe jij je rol als stiefmoeder of vriendin van hun vader invulling wilt geven. Wat kenmerkt jou? Wie ben je? Welke vreugde en welk verdriet heb je gekend? Waar ben je blij mee van jezelf? Vanuit wie je bent, maak je keuzes. Alleen als je je eigen unieke keuzes maakt, kun je je rol meer ontspannen invullen. Bij veel vrouwen wordt het leven in hun samengesteld gezin een waardevolle aanvulling op hun leven. Soms ook niet. Dan leidt de keuze voor balans boven verzet in ieder geval tot meer harmonie en minder innerlijke strijd.
Noot: ik heb gebruik gemaakt van het artikel 6 Tips to Help Child-Free Stepmoms Find Balance and Happiness; auteur LIsa Bagshaw, in Stepmommagazine