verhelderen - verbinden - verdergaan

Als minachting in je relatie is geslopen. Er geen respect meer is. Jullie elkaar meewarig en spottend benaderen. Elkaar minderwaardig behandelen. Onder andere minachting en gebrek aan respect komen naar boven tijdens ruzies en kunnen door etteren.

Schadelijke ruzies
Ruzies zijn niet onschadelijk, ook al maak je het weer ‘goed’. Woorden zijn als afgeschoten pijlen: terughalen kan niet meer. Ongezonde ruzies ontstaan ook als je van iemand houdt. 
Samenleven dag in dag uit, je leven delen met de ander, is af en toe uitdagend. Daarbij kan ruzie ontstaan, daar is niks mis mee; mits jullie op een gezonde manier ruziemaken. 

Spelregels gezond ruziemaken

1. Vermijd woorden als nooit en altijd 
2. Blijf bij het onderwerp 
3. Haal geen oude koeien uit de sloot 

Met 'nooit' en 'altijd' kom je snel in verwijten
"Jij bent ook nooit op tijd" en "ik moet ook altijd alles alleen doen". 'Nooit' en 'altijd' zijn niet waar en brengen de discussie niet verder. Je kunt je niet verweren tegen 'nooit' en 'altijd', een open gesprek vindt niet meer plaats. Er ontstaat vooral defensief gedrag en voor je het weet gaat het alleen nog over 'nooit' en 'altijd'. 

Er ontstaat ruzie over een gebeurtenis en houd het dan ook bij dat onderwerp 
Sleep er niet van alles bij: dat je zijn familie niet mag of dat de stiefkinderen ook al vervelend doen. Er allerlei onderwerpen bijhalen zorgt ervoor dat jullie samen in drijfzand belanden. Het brengt je niet tot een goede en gezamenlijke oplossing.

Geef oude koeien geen kans
Dat was een andere keer, een vorige ruzie. Ruziën doe je nu, zonder er het verleden bij te slepen. 

Jullie zitten samen in jullie relatie. Er is een jij en ik, maar vooral een wij. Jullie zijn niet afgesneden van elkaar. En dát doet een slechte ruzie, je raakt afgesneden. Er is geen ‘wij’ meer. Wat heb je eraan als je ruziënd je eigen gelijk hebt veroverd ten koste van de ander? Of de discussie hebt gewonnen? Hoe voelt de ander zich dan? Is er dan nog gelijkwaardigheid?  

Een goede ruzie gaat niet over winnen of verliezen. Maar om er samen beter uit te komen. Een gezonde ruzie wordt dan eigenlijk een goede discussie. Zonder verwijdering, pijn, verdriet en geschreeuw. Een gezonde ruzie helpt je verder en lost iets op. Het leidt tot wederzijds begrip en houdt de relatie in stand.

Jullie basishouding
Behalve spelregels, is vooral jullie basishouding en daarmee jullie intentie van belang. Hoe kijken jullie naar elkaar? Wat is jullie basishouding? Dat speelt in jullie relatie een rol en dus zeker ook als je ruziemaakt. 

Met dank aan het gedachtengoed van Martin Buber (godsdienstfilisoof 1878-1965), herkennen we twee manieren om met andere mensen om te gaan. 

Ik - Het
De eerste manier is om de ander als "object" te zien. Een 'het'. Dan is de ander een obstakel. Alles zou beter zijn, als de ander niet zo was en deed. Je ergert je, gedoogt de ander en ziet snel wat er niet deugt. Zie je hoe snel dit in ruzies aan de orde kan komen? De ander wordt gereduceerd tot een set onwelgevallige karaktertrekken. Een object heeft geen eigen wil en geen gevoelens en ook geen eigen ervaringen. Voorbeelden? “Ach wat weet jij er nu van”; “de kinderen horen bij mij, daar kun je maar beter snel aan wennen”; “ik begrijp je ex opeens veel beter”. Pijnlijke, ongelijkwaardige opmerkingen. De ‘ik-het’ benadering creëert afstand. Je kunt het ook ervaren als boven-onder communicatie.

Ik - Jij
Er is ook de ik-jij relatie. De ander zien als "subject", als een "jij". Daar kan de dialoog ontstaan. De ander wordt dan een medemens. Met fijne en minder mooie kanten, net als wij allemaal. Er is gelijkwaardigheid. De ander mag er zijn. Je zoekt naar verbinding. Het eerlijke gesprek mag er zijn.  
 
De ‘ik-jij’ benadering is beter voor de ander en beter voor jezelf. Vaak is er pijn of angst bij degenen die reageren vanuit de ‘ik-het’ benadering. Wie zo reageert, ervaart vaak heftige gevoelens. De andere persoon wordt afgewezen in plaats van de situatie. Dat brengt een oplossing nooit verder. 

Wie kiest voor de dialoog, voor ‘ik-jij’ kan de situatie ook lastig vinden of het onderwerp moeilijk. Je mag stevig zijn op de inhoud, maar zacht en gelijkwaardig op de relatie.
 
De ander te blijven zien, helpt om het over het issue te laten gaan, zonder de ander af te wijzen.

Tot slot 
Dit gaat over ruzies tussen geliefden. Let er ook eens op in andere relaties. Heb je moeite met je stiefkinderen, of met de ex-partner? Zie je hen als een jij of een het?

Het ijkpunt van 'ik-jij' of 'ik-het' heeft me veel gebracht. Leven vanuit ik-jij is wat ik graag wil. Soms vind ik dat ook lastig. En toch … dit onderscheid blijven maken helpt me verder. 'Ik-jij' is ook de weg van compassie. En daarvan hebben we meer nodig. 

We are all leaves of one tree. We are all waves of one sea. ~Thich Nhat Hanh