verhelderen - verbinden - verdergaan

Een goed geheugen is een lust en een last. Mijn geliefde is vaak jaloers op mijn sterke geheugen. Maar het heeft een keerzijde. Ik herinner me fouten die ik heb gemaakt met mijn stiefkinderen en de schaamte die ik daarbij voelde.

Schuld en schaamte
Er is een groot verschil tussen schuld en schaamte. Bij schuld is het gevoel dat je iets fout hebt gedaan. Het is niet een prettig gevoel, maar je kunt er iets mee doen. Je kunt sorry zeggen en het goed maken.  
 
Bij schaamte zeg je tegen jezelf: "ik ben fout". Schaamte is destructief. We praten er niet graag over. Schaamte wordt gevoed door geheimhouding en veroordeling. Schaamte wordt ook omschreven als het moeras van de ziel. Je kunt er helemaal in wegzakken. Aan schaamte kun je kapot gaan. De kans is groot dat je jezelf veroordeelt voor je schaamte en daarmee wordt de schaamte groter. Schaamte is gebaat bij stilte.   

Hoe lost schaamte op
Eigenlijk is er een goede oplossing om van schaamtegevoel af te komen en dat is openheid, uitspreken dat je je schaamt. Dan lost de schaamte op. Als je bijvoorbeeld schaamt over hoe je soms over je stiefkinderen denkt, helpt het om dapper te zijn en het te bespreken met je geliefde. Je schaamte lost op. Het bespreken lucht op. Het is de kracht van kwetsbaarheid om je schaamte te delen.

Waar komt schaamte vandaan
Schaamte bestaat in alle culturen. Waar komt schaamte vandaan? Schaamte komt voort uit de diepgevoelde behoefte om geliefd te zijn. Dat er van ons wordt gehouden. To be loved. 
 
Dat is onze meest fundamentele behoefte. Kijk naar een baby, die heeft allerlei behoeften: voeding, kleding, veiligheid, onderdak. En hoe bereikt een baby dat? Zelf kan het niet in deze behoeften voorzien. Daarmee is het levensnoodzakelijk dat het ervoor zorgt dat mensen van hem of haar houden. En hoe ze dat doen? We kennen allemaal de liefde en vertedering die we bij een baby voelen (of bij jonge dieren). Zó doen ze dat dus.
 
We staan niet elke dag voor de spiegel ons te realiseren dat we kijken naar een mens dat geliefd wil zijn. En we zien dit ook niet telkens in de ogen van de ander. Als we diep binnenin ons voelen dat er iets mis is met ons, dat we het niet waard zijn om van gehouden te worden, ervaar je schaamte. Schaamte en de diep menselijke behoefte om geliefd te zijn, zijn twee kanten van dezelfde medaille. Schaamte en liefde horen bij elkaar.

Wij zijn niet alleen
Schaamte is een universeel gevoel. Dat voelt iedereen. Als we ons schamen voelen we ons vaak heel alleen. Afgesloten. Geïsoleerd. Maar juist temidden van schaamte zijn we met anderen verbonden. Iedereen ervaart het. Schaamte is van een gedeelde menselijkheid. 
 
Hoe kun je omgaan met gevoelens van schaamte? Hoe kun je de pijn van schaamte verzachten? Door met compassie naar jezelf te kijken. 
Ik schreef eerder al over de 3 elementen van zelfcompassie. Hier vind je het artikel hier terug. 

Het begint bij jezelf
Het begint bij de erkenning dat je net als ieder ander uitstraalt: “houd van me”, en dat dat goed is. Elke keer dat jij je schaamte, mag je hierbij stilstaan. Jij wilt net als ieder ander dat er van je gehouden wordt. 
 
Deze behoefte delen we met alle mensen. 
Met onze geliefde. 
Met onze kinderen. 
Met onze stiefkinderen. 
Met de moeder van de kinderen. 
Met alle mensen die je lief zijn en mensen waar je moeite mee hebt. 
 
Al die mensen hebben ook de diepgewortelde behoefte om geliefd te zijn en ervaren ook schaamte. 
 
Als je woedend bent op je stiefkind, op je partner, zie dan ook de mens erachter dat graag geliefd wil zijn. De basisbehoefte die je met hen deelt. 

NB. Met dank aan Chris Germer over schaamte. https://chrisgermer.com