verhelderen - verbinden - verdergaan

Je verwachtingen zijn de bouwstenen van je toekomstige teleurstellingen. Je partner blijkt wat minder leuk als zijn kinderen er zijn. Je zet je beste beentje voor en toch heb je moeite met je stiefkinderen ... en zij met jou.  

Onbewuste verwachtingen
Verwachtingen hebben we allemaal. Een relatief onschuldige verwachting is dat het weer zich gedraagt zoals in de weer-app voorspeld. Een grotere verwachting is dat als je samen op vakantie gaat, je verwacht dat jullie het heerlijk gaan hebben: mooi weer, een prima hotel, geen last van andere toeristen en tussen jullie is alles liefdevol.

Stiefmoeders zijn net als andere mensen, wij hebben ook veel verwachtingen. Vaak zijn het onbewuste verwachtingen. Bijvoorbeeld dat je geliefde er altijd voor je zal zijn en dan merk je dat hij soms partij trekt voor zijn kinderen. Of dat je heus zult wennen aan leven in een samengesteld gezin en dat je na een jaartje ontdekt dat het nóg steeds zwaar is.

Wat is de basis van onze verwachtingen?
Verwachtingen zijn gebaseerd op vooraf gevormde ideeën hoe iets is of zou moeten zijn. Daar komen de aanstaande teleurstellingen al in beeld. Een idee hoe iets is, zegt niets over hoe het echt is. Nog erger wordt het als we een idee hebben hoe iets zou moeten zijn?! Hoe vaak is iets echt zoals we vinden dat het zou moeten zijn?

Kinderen die verwachten dat de nieuwe partner van hun vader zich nooit met hen zal bemoeien, komen bedrogen uit als blijkt dat stiefmoeder meebeslist over de huisregels, omdat het ook haar huis is. 
 
Je partner die gelukkig is dat er weer een nieuwe liefde in zijn leven is en verwacht dat zijn kinderen alleen maar blij voor hem zullen zijn. Intussen vinden zijn kinderen het niet allemaal zo gezellig en blijkt dat jij als stiefmoeder ook niet snel kunt wennen aan leven met zijn kinderen. 
 
Samenwonen leek een logische stap voor je; waarom dubbele woonlasten en je wilt altijd bij hem zijn. Maar je vertrouwen en optimisme botsen vaak met de realiteit: je zou soms wel terug willen naar je eigen huis.

Onze verwachtingen blijven vaak niet zonder gevolgen
Een verwachting is een gedachte over de toekomst. Een gedachte of een beeld, op basis waarvan we oordelen en besluiten nemen, ons gedrag bepalen en dingen waarnemen. Eigenlijk klinkt dat best ingrijpend, dat we ons gedrag bepalen en besluiten nemen op basis van iets dat we ons voorstellen, vaak ook nog op onbewust niveau.

Hoe kunnen we beter omgaan met verwachtingen? 
Even normaliseren: laten we vooral ook nuchter blijven. We kunnen wel tegen een stootje, niet elke teleurstelling is een drama. Dus maak je niet te druk over verwachtingen die geen grote gevolgen hebben. 
 
Een paar tips over verwachtingen van stiefmoeders: 

1. Word je bewust van de verwachtingen die je hebt. Dit doe je door na te denken en te voelen over de onbewuste verwachtingen die bij je leven. Maak ze bewust en concreet; 
2. Check of je verwachtingen realistisch zijn. Vaak weet je heel goed of je verwachtingen realistisch zijn als je erover nadenkt. Het gaat dan niet om het wensdenken (“het zou zo moeten zijn!”), maar of je verwachtingen wel voldoende werkelijkheidszin hebben;
3. Leven vanuit je gevoel is prachtig, luisteren naar je lichaam ook, maar we hebben ons verstand niet voor niets. Het verstand hoeft niet de baas te zijn, maar maak gebruik van haar overdenkingen en haar mogelijkheden; 
4. Lees literatuur over stiefmoederschap en samengestelde gezinnen om je zo een oordeel te vormen over waar je tegenaan gaat lopen; of plan een gesprek in met een coach die verstand heeft van stiefmoederschap en samengestelde gezinnen en ga klankborden. 

Wees flexibel
Heb je al besluiten genomen op basis van onbewuste en rooskleurige verwachtingen? Wees gerust. Verwachtingen zijn niet statisch. Het is nooit te laat voor realistische verwachtingen. Verwachtingen kunnen veranderen met nieuwe informatie en nieuwe ervaringen.

De relatie tussen verwachtingen en acceptatie
Verwachtingen gaan altijd over de toekomst. Teleurstelling ontstaat als die verwachtingen uit het verleden niet uitkomen. Leven vanuit verwachtingen betekent dus niet in het 'nu' leven.

Wat heb je nodig om meer in het 'nu' te leven? Acceptatie. Dit betekent niet dat je alles goedkeurt, maar dat je de situatie neemt zoals die is. Een klein voorbeeld: als je van plan was te fietsen maar het regent, verzet je dan niet tegen de regen. Accepteer het en maak een ander plan.

Als het leven in een samengesteld gezin je na een tijdje tegenvalt, is dat pijnlijk. Het is belangrijk dat jij als stiefmoeder erkenning krijgt voor deze moeilijke situatie, ook van je partner. Pijn wordt lijden als je blijft vasthouden aan onrealistische verwachtingen. Dit lijden komt voort uit het verzet tegen de realiteit, uit de overtuiging dat de situatie anders zou moeten zijn. 

Rust en vrijheid door het loslaten van verwachtingen
Ik wens je toe dat je je onbewuste, te rooskleurige en onrealistische verwachtingen kunt loslaten, of in ieder geval probeert los te laten. Zinnetjes als: “het is nu even zoals het is” kunnen daarbij helpen.

Door je verwachtingen los te laten, krijg je ruimte om een andere werkelijkheid te ervaren. Deze kan anders zijn dan je had verwacht, maar misschien ook veel moois voor je in petto hebben. Omdat je niet langer gefocust bent op het uitkomen van je verwachtingen, kun je oog hebben voor andere fijne dingen die op je pad komen.