verhelderen - verbinden - verdergaan

“Onze communicatie moet beter”, dat is een klacht uit de top 3 van stiefmoeders en hun partners die ik begeleid. Communicatie is een containerbegrip, iedereen kan er haar of zijn eigen invulling aan geven. Dat maakt het extra lastig om erover te praten. Zullen we het eens een beetje concreet maken?

Inhoud- en betrekkingsniveau
We communiceren zodra we met andere mensen samen zijn, verbaal of non-verbaal. 
Op inhoudsniveau gaat het om wat er wordt gezegd, de mededeling of wat je dan ook wilt delen. 
Bij betrekkingsniveau gaat het om de relatie, waarin de zender van de informatie zichzelf ziet in de relatie tot de ander. Je praat bijvoorbeeld anders tegen de burgemeester van je woonplaats dan tegen je beste vriendin. Op dit niveau gaat het om de toon, non-verbale uitingen etc. Dezelfde informatie (inhoudsniveau) kan op vele manieren worden geuit (betrekkingsniveau): boos, vriendelijk, snauwend, beleefd, afstandelijk, gekwetstst etc. 

Misverstand over non-verbaal*
93% van onze communicatie is non-verbaal. Feit of fictie? Fictie! Onderzoek waaruit dit zou blijken was hiervoor niet bedoeld, het is nooit aangetoond. De mythe is helaas schijnbaar onuitroeibaar. Het onderzoek waaruit het zou blijken ging over inconsistente communicatie. Dus je zegt A, maar je toon en gezichtsuitdrukking zeggen B. Doet non-verbaal er dan helemaal niet toe? Zeker wel, voor ca 33%, dat is nog steeds een fors percentage. Waar het om gaat, is dat je non-verbale communicatie aansluit op de inhoud van je boodschap, dan communiceer je effectief.

Het belang van de 3 T’s: taal, toon en timing
Nog even verder over communicatie. Behalve de taal, de inhoud, wat je zegt, zijn ook toon en timing van belang. Dus de manier waarop je iets zegt en wanneer.

Voorbeelden toon en timing:
Onlangs had ik een vriendelijk verzoek aan iemand. Dat weigerde hij. Op een zeer minachtende toon. En dat stak me enorm, meer dan dat hij weigerde. Herken je dat? Dat de toon ervoor zorgt dat je boven op de kast zit? Terwijl we allemaal weten dat een verzoek geweigerd kan worden.

Iedereen heeft sterke en minder sterke punten in haar communicatie. De inhoud is prima, de toon is prima, maar het moment soms net niet. Dat ben ik. Ik krijg wel eens commentaar op mijn timing.

Mijn woorden kies ik zorgvuldig en mijn toon gaat ook prima. Maar dan vraag ik mijn geliefde bijvoorbeeld wanneer hij gaat tuinieren. Net als hij lekker op zaterdagochtend de krant zit te lezen.

Of mijn stiefdochter, toen ze nog thuiswoonde, wanneer ze haar kamer opruimt. Juist zaterdags om 13.00 als ze uit bed komt.

Ik begrijp mezelf wel, vaak heb ik al lang gewacht, en ik vind het nu wel tijd voor actie. Zo gaat dat met communicatie. Communicatie is tweerichtingsverkeer. Het gaat om de zender en om de ontvanger. Daar rekening mee houden, maakt je effectiever. 

Metacommunicatie
Bij metacommunicatie ga je in gesprek over jullie communicatie. Het onderwerp is hoe jullie communiceren. Ga samen in gesprek over jullie 3 T-s. Een eenvoudig en doeltreffend model. Hoe staat het met taal, toon en timing? Bij jou, bij hem of jullie kinderen?

Welwillendheid
Communicatie blijft mensenwerk. We maken fouten. Welwillendheid is ook nodig omdat dit het smeermiddel in communicatie en relaties is. Wie welwillend naar de ander luistert, vergeeft kleine foutjes in de communicatie van de ander en luistert naar de intentie van de ander. 

*Deze informatie komt uit een blog van het debatinstituut