verhelderen - verbinden - verdergaan

Hou op met zeuren, je hebt niks over me te zeggen". Één van de reacties die stiefmoeder regelmatig te horen krijgt van haar stiefzoon. Zij voelt zich enorm betrokken bij hem en wil alles wel voor hem doen.

Wat ze zeker niet wil, is verschil maken tussen hem en het dochtertje dat ze samen met haar partner kreeg. Zij hebben een rolverdeling waarbij zij meer thuis is. Dus pakt ze de rol van opvoeder van hun dochter en zijn zoon. En vader laat het toe. 

 Intussen heeft in een ander stiefsysteem moeder het moeilijk met de wijze waarop stiefmoeder haar rol invult naar haar kinderen. Ze koopt de kleren en van haar kinderen hoort ze dat stiefmoeder bepaalt hoe laat ze thuis mogen komen na een feestje. Moeder ziet het met lede ogen aan. Ze vraagt zich af waarom vader dit toelaat. Hij en zij zijn toch de ouders. 
 
Er is een groot verschil tussen betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Hier gaat het vaak mis. Betrokkenheid en verantwoordelijkheid worden met elkaar verward. Als je betrokken bent, voel jij je met de ander verbonden, hij raakt je persoonlijk en het gaat je aan het hart als het niet goed gaat met hem. Dat is prachtig als je als stiefouder die betrokkenheid kunt voelen met je stiefkind. Daar is niets mis mee. 
 
Maar de verantwoordelijkheid ligt in eerste instantie bij de eigen ouder, in dit geval vader. Op zijn schouders rusten de rechten en plichten die samenhangen met de zorg voor een goede opvoeding en ontwikkeling van het kind. Die verantwoordelijkheid deelt hij met de moeder van de kinderen. 
 
Het lijkt er soms op alsof vader nauwelijks aan die rol toekomt. En dat de rolverdeling tussen vader en stiefmoeder niet natuurlijk is, wordt ook duidelijk door de reactie hierboven van zijn zoon. 
 
Het verklaart ook waarom moeder de positie van stiefmoeder zo moeilijk vindt. Vader pakt zijn rol niet en laat die over aan stiefmoeder. Dat wringt, dat is niet de natuurlijke ordening. 
 
En stiefmoeder doet het met de beste intenties, zij neemt de ruimte die vader laat. Tussen hen moet het duidelijk zijn. Vader moet een stap naar voren zetten. Zijn verantwoordelijkheid en haar betrokkenheid. 
 
Ieder pakt dan zijn en haar natuurlijke rol. Stiefmoeder kan ontspannen. Zij mag zich betrokken voelen, zonder meteen verantwoordelijk te zijn. Voor stiefzoon voelt dit veel beter. Zijn vader als opvoeder. Grote kans dat de relatie tussen stiefmoeder en stiefzoon verbetert. 
 
Moeder kan opgelucht ademhalen. Zij heeft niet meer het gevoel dat stiefmoeder haar plaats inneemt en kan stiefmoeder haar eigen plek gunnen.

En vader? Hij zit minder klem tussen zijn geliefde en zijn ex-partner. En tussen zijn geliefde en zijn zoon. Hij pakt de verantwoordelijkheid die hij als vader heeft. En dat voelt goed. 
 
Een paar check-vragen voor stiefmoeder: 

• Voel ik me betrokken of verantwoordelijk? 
• Ligt de verantwoordelijkheid bij mij of bij een ander? 
• Waar hoort de verantwoordelijkheid eigenlijk te liggen? 

Spanning ontstaat daar waar we een rol invullen die we niet hebben en daardoor op een plek staan, waar we niet gelukkig kunnen zijn. 
Of om ‘Omdenken’ te citeren: "Spanning is wie je denkt te moeten zijn. Ontspanning is wie je bent".

(Foto: Omdenken.nl)