verhelderen - verbinden - verdergaan

Al jaren ben je stiefmoeder. Gehuwd met een man met kinderen, die deels bij jullie en deels bij hun moeder wonen. Je bent erin gerold, pakte meer taken op toen jullie gingen samenwonen. Je partner steunt je en zocht geen tweede moeder voor zijn kinderen. En toch ….

Dat we in Nederland 17 miljoen bondscoaches hebben, of de laatste jaren virologen, wist je al.  Dat er echter ook heel veel stief-experts zijn, ondervind je al jaren aan den lijve.

Mensen (ook vaak vrouwen, hoezo sisterhood) weten altijd precies hoe stiefmoeders zich moeten noemen, gedragen en zelfs wat ze moeten voelen.

Noemen
Stiefmoeder? "Je bent toch geen moeder? Ken je wel de sprookjes, weet je niet hoe onaardig stiefmoeders zijn?" Bonusmoeder: “hah, werk je bij de grootgrutter?” Cadeaumoeder: “Daarmee zeg je nogal wat. Ben je echt een cadeau voor zijn kinderen?

Je gedrag
Je gedrag komt behoorlijk precies. Preciezer dan bij stiefvaders. Waar stiefvaders bewonderd worden als ze op het hockeyveld staan, is de kritiek op vrouwen dat je hun moeder niet mag overvleugelen. Als je je comfortabeler voelt bij een invulling van het stiefmoederschap wat meer op afstand, word je afgerekend op de kleding van de kinderen, hoeveel je werkt en hoe jullie thuis de zorg verdelen. En was het maar zo dat je kritiek rechtstreeks te horen krijgt, dan kun je wat terugzeggen. Maar het zijn vaak de blikken en de verhalen achter je rug.

Voelen
Dit komt emotioneel het dichtste bij. Hier word je echt de maat genomen. Mensen gaan er vaak vanuit dat je van je stiefkinderen houdtnalso ze van jezelf zijn. Of dat je nooit echt van hen kunt houden alsof ze van jezelf zijn. Ga er maar aan staan.

Het zijn meestal niet de partners die deze wijsheden debiteren, die weten wel beter. Nee, mensen die maar weinig weet hebben van wat ‘stief’ echt inhoudt, weten dit zeker.

Hoe zit het nu met 'houden van'
Houden van je stiefkinderen is niet echt nodig. Voorzover je dat al van stiefmoeders zou kunnen eisen. Je stiefkinderen met respect behandelen en ruimte voor hen maken in je leven is wel nodig. Dat hoort er bij als je kiest voor een partner met kinderen. Evenzo goed horen kinderen respect te hebben voor hun stiefmoeder. Een belangrijk systemisch principe is: ‘iedereen hoort erbij’.

Voor mij is 'houden van' in een samengesteld gezin niet het hoogste doel. Als een samengesteld gezin ondanks allerlei onderliggende verschillen erin slaagt om harmonieus samen te leven is een zeer hoog doel bereikt. 'Houden van' is daarvoor niet nodig.
 
Er zijn stiefmoeders die van zichzelf vragen (hoge eis!) dat ze evenveel houden van hun stiefkinderen als van hun eigen kinderen. Waarom? Druk vanuit de buitenwereld? Een plaatje van de ideale stiefmoeder? Of verwarren ze 'houden van' met gelijk behandelen. Er is echt verschil tussen 'houden van' en gelijk behandelen. Er mag zeker verschil zijn in gevoel naar je eigen kinderen of naar zijn kinderen. Maar maak geen verschil in hoe je hen behandelt. Huisregels gelden voor alle kinderen, ze krijgen dezelfde kansen.
 
Leg jezelf die druk 'houden van’ niet op. Dat van jezelf vragen zorgt voor spanning. Je relatie met je stiefkinderen wordt er niet beter van. Je voelt en ziet dan opeens allerlei aspecten waarvan je juist niet van houdt.

Liever een betrokken en geïnteresseerde stiefmoeder die geen verschil maakt en het onderscheid in haar gevoel naar haar eigen en zijn kinderen van zichzelf accepteert. Als je je stiefkind zou vragen (niet doen) van wie ze meer houden van jou of van hun moeder, is het antwoord ook duidelijk.
Een goede relatie met je stiefkinderen staat of valt niet met 'houden van'.

Je eigen kind

Soms houden kinderloze stiefmoeders van hun stiefkinderen en dan komt er een eigen kind. Tot hun eigen verrassing blijkt er een enorm verschil in gevoel. Ze kunnen opeens veel minder hebben van hun stiefkinderen. Of zoals een stiefmoeder eens verwoordde: “Hoe heb ik ooit kunnen denken dat ik echt van hen hield. 'Houden' van dat doe ik nu pas van mijn eigen kind”. Dat zijn sterke Mama-beer gevoelens. Mijn eigen kind eerst. Vaak normaliseren deze emoties wel met de tijd. Het verschil in gevoel blijft en wat terugkeert is de gelijke behandeling van alle kinderen.

Stiefmoeders kunnen dus nog weleens worstelen met wel of niet houden van hun stiefkinderen. Maar hoe zit het met de stiefkinderen zelf? Houden zij van hun stiefmoeder? Soms wel en soms niet en dat is oké.

Uiten van je liefde
Als je van iemand houdt, laat je dat merken en wil je het vertellen. De stiefmoeder die haar stiefkind vertelt van hem of haar te houden, kan het kind onbedoeld onder druk zetten. Zeg het niet te snel. Als je van je stiefkind houdt, is dat niet afhankelijk van zijn eventuele liefde voor jou. Geef hem of haar de ruimte zijn gevoelens te ontwikkelen en te erkennen, welke dat ook zijn.
 
Zelf heb ik het als een geschenk ervaren dat ik van hen ben gaan houden en vice versa. Geniet ervan als je van je stiefkind houdt.

Wat ik stiefmoeders gun
Tegen de ‘beste stuurlui aan wal’ die menen dat echte liefde tussen jullie nooit kan ontstaan omdat er geen bloedband is, verwijs je naar de liefde voor je geliefde. Of naar ouders van adoptiekinderen. Of naar hoe we kunnen houden van vrienden. Gelukkig is de bloedband niet doorslaggevend, wel een gedeeld leven.
 
Ik gun stiefmoeders dat ze gaan voelen wat ze voelen en dit van zichzelf accepteren.
Ik gun stiefmoeders dat de buitenwereld wat minder vindt en hen wat meer ruimte geeft.
En ik gun stiefmoeders dan ze wat meer hun eigen gang durven gaan, stief op hun eigen wijze.