verhelderen - verbinden - verdergaan

Ze was echt verliefd op hem en begreep niets van zichzelf.
Nu had ze toch wat ze wilde: een fantastische man, met twee schatten van kinderen. En het ging ook nog eens goed tussen haar en zijn dochters.
Wat was er toch mis met haar.

Ze was echt verliefd op hem en begreep niets van zichzelf.
Nu had ze toch wat ze wilde: een fantastische man, met twee schatten van kinderen. En het ging ook nog eens goed tussen haar en zijn dochters.
Wat was er toch mis met haar.

Zoals dat zo gemakkelijk gaat met verdriet, kon ze zich niet voorstellen waarom ze verdrietig zou kunnen zijn en ontkende het daarmee. Maar naarmate hun relatie hechter werd, kreeg de roze wolk een donker randje. Ze werd stiller en hun relatie kwam onder druk te staan. Haar geliefde begreep niet wat er aan de hand was, zij ook niet trouwens. En zo kwamen ze samen (virtueel) bij me.
 
Een samengesteld gezin is gebouwd op pijn en verdriet. Door een eerder overlijden of een echtscheiding. Vaak wordt gedacht dat stiefmoeders zonder eigen kinderen geen verdriet hoeven los te laten. Dat is niet waar. Juist dat plaatje van samen aan jullie leven beginnen moet je leren loslaten.
 
En ze begreep opeens waarom ze zo verdrietig was. Haar geliefde begon niet aan een eerste gezin, maar had er al een gehad en niet met haar. En ze wilden graag op termijn een gezamenlijk kind. Zij voor het eerst moeder; hij voor de derde keer vader. Zo had ze het niet voor zich gezien als ze aan een gezin dacht. Eerst zij en haar geliefde, samen rustig hun relatie opbouwen. Maar er waren al kinderen, zijn kinderen, en een andere vrouw met wie hij het ouderschap deelde.
 
Dat had allemaal geen onderdeel van haar toekomstbeeld uitgemaakt.
Ze begreep haar verdriet en hij ook.
Het loslaten van deze droom bracht pijn en verdriet. Ze was in de rouw. Hoe kan ze hier verder mee komen?
 
Waar denken we aan bij rouw?
Grote kans dat we denken aan het verdriet nadat iemand is overleden. Of misschien het verdriet na een echtscheiding.
 
Voor veel vormen van verlies is geen aandacht.
Rouw gaat over de pijn en het verdriet na elke verlieservaring:

• Het sterven van een dierbare
• Echtscheiding
• Het onvrijwillig verlies van een baan of bedrijf
• Verlies van gezondheid
• Verlies van hoop, zoals ongewenste kinderloosheid
• Verlies van vriendschap
• Een miskraam
• Verlies van een toekomstdroom, zoals de stiefmoeder in dit verhaal.

Verlieservaringen zijn vaak kantelpunten in ons leven. Hoe gaan we verder? De omgeving is er soms snel klaar mee. Of kan zich geen voorstelling maken bij vormen van verdriet zoals dat van onze stiefmoeder. “Je wilde dit toch zelf?” Zo wordt het verlies ervaren een eenzame bezigheid.
 
Hoe ga je verder na verlies? Het is een hoogst persoonlijke ervaring en draaiboeken bestaan niet.
We mogen en moeten daarin ons eigen pad volgen. En geef jezelf tijd. Er is geen haast.
 
Zijn er dan geen elementen die deel kunnen uitmaken van omgaan met verlies en pijn?
Hoe kunnen we het verlies transformeren zodat we er verder mee kunnen?
Ik gebruik met opzet de term ‘verwerken’ niet; het verlies blijft bij je, maar is na transformatie ‘opgenomen’ in je leven.
 
Wat een helpend instrument is, is de transitiecirkel van Jacob Wielink, van de School voor transitie.
Ik neem onze stiefmoeder als voorbeeld.

We starten bovenaan, bij het contact maken met de ander in welke relatie ook, maar ook contact maken met een droom die we hebben, zoals de stiefmoeder en haar toekomstbeeld van een relatie.
 
Dan komt er het delen van de intimiteit, in de relatie met de ander, maar ook het opgaan in ons werk of bedrijf of voorbereidingen treffen voor de verwezenlijking van ons droom. Stiefmoeder zocht een man zonder kinderen. Bij het online daten was dat één van haar criteria. Haar geliefde kwam ze tegen bij wederzijdse vrienden. Ze werden verliefd en kregen een relatie,
 
Vervolgens ontstaat er een gevoel van verlies en moeten we afscheid nemen; stiefmoeder realiseerde zich dat ze haar toekomstbeeld had ingewisseld voor een andere realiteit.
 
Er volgt een periode van rouw. Leren leven met het gemis van wat we verloren of niet hebben gehad.
Verlies ontstaat niet alleen als je iets kwijtraakt, zoals de dood van een dierbare of verlies van een baan. Ook als je ergens hartstochtelijk op hoopte, ontstaat verlies als het niet gebeurt, zoals bij ongewenste kinderloosheid, alleen blijven als je dolgraag een partner wilt of het loslaten van een droom zoals onze stiefmoeder.
 
En dan komt er de belangrijke fase van het betekenis geven, ofwel zingeving.
En daarmee bedoel ik nadrukkelijk niet het (semi) religieuze of new-age denken dat verlies altijd een bedoeling heeft, ergens goed voor is, of ons iets wil leren. Daar heb ik niks mee.
 
Wat is betekenis geven:

• Nieuwe oriëntatie op je doelen
• Persoonlijke waarden anders invullen
• Wat is er veranderd na het verlies
• Je leven opnieuw inrichten

Uit eigen ervaring weet ik dat dit geen lineair proces is. De fases van rouw en betekenisgeving of zingeving volgen elkaar niet netjes op. Er zijn altijd de twee parallelle processen van gericht zijn op het verlies en de oriëntatie op het herstel. Het ene moment ervaar je het verlies, het andere moment ervaar je dat je anders naar je nieuwe leven kijkt, met hoop. Het is een organisch proces.
Pas als we ons verlies betekenis kunnen geven, kan het verlies transformeren.
 
En hoe ging het verder met stiefmoeder? Zij en haar geliefde bouwden verder aan hun relatie en werden hechter. Samen met de meiden gaven ze vorm aan hun samengestelde gezin. En regelmatig ervoer ze nog het verdriet, omdat het leven anders liep, er meer zorgen en dilemma’s waren bij de start van hun relatie. Ze praatten erover. En naarmate de tijd verstreek en ze haar eigen plek kreeg en het samengestelde gezin stabieler werd en de relatie met de kinderen sterker werd, ging het verdriet naar de achtergrond. Haar oude toekomstbeeld vervaagde, de werkelijkheid was mooi!
 
Na elk gezond doorgemaakt verlies in ons leven ontstaat weer een nieuw begin!