verhelderen - verbinden - verdergaan

"We maken nooit ruzie." Dat hoor ik sommige stellen zeggen. Ik vraag af of het wel waar is en áls het zo is, of dat wel goed is. Ruziemaken en goedmaken (en sorry zeggen) horen erbij in een relatie. Leuk? Niet altijd. Nodig? Ja

Drieluik over ruziemaken en sorry zeggen in de liefdesrelatie 
DIt is de eerste van 3 blogs over dit onderwerp. 
Deze over liefdesrelatie en daarna over over (gezond) ruziemaken en als laatste over sorry zeggen en het goedmaken. 

Eerder schreef ik al een blog over ruziemaken. https://www.stiefmanagement.nl/jij-en-je-geliefde/gezond-ruziemaken-zo-doe-je-dat/

Geschiedenis van de relatie
Ouders bepaalden met wie de vrouw trouwde. Het was een economische regeling in het kader van economische stabiliteit of status. Pas na de Verlichting (in de 18e eeuw) werd liefde de reden om voor elkaar te kiezen. Huwelijkse liefde werd vanaf toen gezien als uitdrukking van individuele vrijheid en een keuze voor geluk. Ook al werd door schrijfsters als Jane Austen de romantische liefde opgehemeld, de vrouw mocht nog steeds niet stemmen, was er vooral voor het huishouden en de kinderen en ze mocht het beheer over haar bezittingen niet zelf voeren. Romantisch waren de huwelijken niet altijd en scheiden was geen optie. Dit romantische liefdesideaal bleef bestaan tot de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Vanaf de jaren 60 gingen vrouwen werken en studeren, er werd gescheiden en samengewoond. Het feminisme beleefde haar tweede golf. Omdat vrouwen een einde wilden maken aan de onderdrukking in het huwelijk, werden ze van mannenhaat beticht. In de jaren erna ontstonden nieuwe samenlevingsvormen en er kwam ruimte voor andere dan heteroseksuele relaties, gelukkig. 

Ik citeer graag Kristin Neff*: 
“Vrouwen zijn heel goed in het weggeven van hun hart. Het is probleem is dat we óók onze macht weggeven als we denken dat de bron van liefde en veiligheid in een relatie met een partner ligt, in plaats van in de relatie met onszelf."  

Dit is iets dat ook stiefmoeders zich mogen realiseren. Zeker in het begin van de relatie vinden vrouwen het ingewikkeld om op te komen voor hun eigen belang. Ze willen niet dat hun geliefde zich geplaatst voelt tussen hen en zijn kinderen. Ze nemen meer hooi op hun vork dan ze aankunnen en omwille van de lieve vrede gaan ze over hun eigen grenzen. Vaak loopt het samengestelde gezin na enkele jaren op rolletjes en dan vraagt stiefmoeder zich af: “Is dit wat ik wilde?” 

In welke fase van de relatie zitten jullie?
Met de tijd veranderen onze beelden van onze geliefde en van onze relatie. Ook de relatie zelf verandert voortdurend. De Britse relatietherapeut Andrew G. Marshall* onderscheidt zes fasen in de relatie.

1. In elkaar opgaan: tot 18 maanden; 
2. Nestvorming: 2-3 jaar; 
3. Zelfbevestiging: 3-4 jaar;
4. Samenwerken: 5-14 jaar; 
5. Aanpassen: 15-25 jaar; 
6. Rehabilitatie: 25-50 jaar. 

Fase 1
Er zijn veel positieve gevoelens, het is de periode van de roze wolk. We vermijden liever ruzies en voelen ons erg ongemakkelijk als ze toch ontstaan. Conflicten zijn juist nodig in deze fase. We zoeken een balans tussen ons eigen leven leiden en ons overgeven aan de gevoelens voor onze geliefde. Als er in deze fase geen conflicten zijn, komt dat vaak doordat een van de partners zichzelf wegcijfert of de relatie oppervlakkig blijft.

In het echte leven van een stiefmoeder: deze fase is fantastisch en kennen we allemaal. Jullie kunnen niet van elkaar afblijven. Jullie houden zoveel van elkaar, jullie zijn elkaars grote liefde en tussen jou en zijn kinderen komt het helemaal goed. En ja conflicten: die vermijden jullie het liefste, vaak omdat jij je opoffert of wegcijfert. Toch is het belangrijk om die conflicten en gesprekken over de botsing van belangen wel aan te gaan. Beter voor jou, beter voor jullie.

Fase 2
Ruziemaken over futiliteiten brengen aan het licht welke grote verschillen er tussen partners bestaan. Dit is echt een fase van ruziemaken, zeker als dat in de eerste fase bijna niet is gedaan. We zien inmiddels de plussen en de minnen van onze geliefde. Ruzies in deze fase geven de relatie vorm en helpen ons elkaar beter te leren kennen. Het is belangrijk dat verschillen tussen de geliefden worden besproken. Als dat niet gebeurt of de verschillen zijn onoverkomelijk kan de relatie gevaar lopen of een van de partners past zich te veel aan de ander aan.

In het echte leven van een stiefmoeder: in deze fase kan het tussen jullie gaan knallen. Het lijkt alsof jullie het nergens meer over eens zijn. Het feit dat er kinderen zijn in de relatie zorgt voor veel redenen om ruzie te maken. Over hoe ze zich naar jou opstellen, over hoe je partner ‘verdwijnt’ als de kinderen er zijn of over de relatie met de ex-partner. Je begint te ontdekken dat jezelf inleveren niet de goede weg is naar een gelijkwaardige relatie. 

Fase 3
Alleen als er sprake is van individualiteit kan de relatie groeien. In deze fase gaan partners vaker hun eigen gang. Niet meer altijd samen zijn (zoals in het begin van de relatie) maar zichzelf en de ander ruimte geven. Het is belangrijk als jullie hierover op een lijn zitten, anders ontstaat er veel gedoe en onbegrip. Als al eerder kleinere onderwerpen zijn besproken, kunnen we het gesprek aangaan over onze behoeften en verlangens. Ook hier weer: als we dat niet doen, volgt de ene partner de andere die de lakens uitdeelt.

In het echte leven van een stiefmoeder: Wie ben ik als stiefmoeder? Wat is mijn rol? Welke ruimte wil ik? Wat doe ik wel samen met de kinderen en waar ga ik mijn eigen gang? Ervaar ik steun van mijn geliefde?

Fase 4
Samenwerken vanuit de stabiliteit en geborgenheid van de relatie die de geliefden hebben, gebeurt in deze fase. Dat betekent elkaar ondersteunen en het aangaan van gezamenlijke ondernemingen. Ondersteunen bij het vinden van werk of het volgen van een opleiding en het samen opzetten van een bedrijf, het kopen van een huis, het starten van een gezin. Naarmate we onszelf meer ontwikkelen, kunnen we ook uit elkaar groeien. In deze fase wordt de relatie vaak als vanzelfsprekend ervaren, met als mogelijk gevolg dat signalen van onze geliefde niet steeds worden opgepakt en dat de relatie wellicht gevaar loopt. Kernwoorden zijn: praten, meningsverschillen bespreken en ruzies uitpraten.

In het echte leven van een stiefmoeder: het duurt ca 4-7 jaar totdat er harmonie is in het samengesteld gezin. Dat is deels in fase 3 en in fase 4. Jullie gaan beter samenwerken. Een van de dingen die ik merk is dat vaders in deze fase vaker de belangen van stiefmoeder mede als uitgangspunt nemen. Zij krijgt meer zeggenschap. Beide geliefden beginnen te ontdekken dat het niet alleen gaat over samenwerken als partners, maar ook in hun rol van vader en stiefmoeder.

Fase 5
Er is minder twijfel, er is meer aanpassing. Partners willen elkaar niet meer veranderen en er is over en weer meer acceptatie. Als het goed gaat, is er een gevoel van verbondenheid en genieten jullie van elkaars gezelschap. Naar elkaar blijven luisteren, openstaan voor de ander en accepteren dat de relatie altijd verandert, biedt kansen om de relatie hechter te laten worden.

In het echte leven van een stiefmoeder: in haar relatie met de kinderen is nu wel helderheid. Stiefmoeder en de kinderen kunnen met elkaar opschieten, of zijn zelfs op elkaar gesteld geraakt. Het kan ook zijn dat de duidelijkheid eruit bestaat dat stiefmoeder en de kinderen geen klik hebben, maar ook niet ruziën. Er is dan een soort vreedzaam naast elkaar leven en hier zullen ze het mee moeten doen. In deze 5e fase gaat het vooral over de geliefden als partners en minder in hun rol als stiefmoeder en vader.

Fase 6
Partners weten dat ze hun destijds voorgenomen toekomst samen hebben bereikt. De liefde mag stromen en er is volop acceptatie. Vaak komen de romantische gevoelens weer boven. Dat heeft volgens mij ook te maken met het feit dat de kinderen uit huis zijn en er weer ruimte is voor hen samen. Dit is ook de fase waarin er tenslotte gezondheidsproblemen kunnen komen en de een voor de ander moet zorgen, wat weer tot een andere dynamiek in de relatie kan leiden.

In het echte leven van een stiefmoeder: eindelijk is er tijd voor haar en haar geliefde. Nooit zijn ze echt samen geweest, een nieuwe wereld gaat open. Als er nog stiefissues zijn, zijn het bekende vraagstukken die af en toe de kop op steken, maar meestal geen nieuwe waarvoor nog een oplossing moet worden gevonden. Als de stiefkinderen kinderen krijgen, is het vaak zo dat vader en stiefmoeder samen opa en oma worden. Veel stiefmoeders genieten in deze fase van de rust op het ‘stief-front’ en de relatie met de stiefkinderen en de kleinkinderen. En verder genieten zij en haar geliefde van hun leven samen.

Tot slot
Alles verandert, ook relaties. Willen vasthouden aan hoe het was, helpt niet. Meegaan met de ontwikkeling van jullie relatie wel. Wees niet bang voor meningsverschillen, het hoort erbij. Het is bijzonder dat twee verschillende mensen met een andere achtergrond het leven willen delen. Daar horen schermutselingen bij, elkaar scherpen, elkaar ruimte geven, balans vinden tussen ‘wie ben ik’, ‘wie ben jij’ en ‘wie zijn wij’. Ruzie is ook een teken van betrokkenheid bij elkaar. Elke fase kent eigen thema’s en als jullie samen groeien, groeit jullie relatie mee.

* Kristin Neff is een Amerikaanse psychologe en auteur, bekend om haar onderzoek naar zelfcompassie en ontwikkelde samen met Chris Germer Mindful selfcompassion opleidingen  

*Andrew Marshall schreef de bestseller: I Love You, but I’m Not in Love with You". Hij is de host van de podcast "The Meaningful Life" 

*Bij dit blog heb ik gebruik gemaakt van het boek ‘Ruzie in de relatie’ van Glasl, Van Lith en Weimar (2021)