verhelderen - verbinden - verdergaan

Herfst of najaar: een jaargetijde waar je van kunt houden, maar ook kunt verafschuwen. Wie een hekel heeft aan de herfst, denkt vast aan de vallende blaadjes of wind en regen. Mensen kunnen somber worden in het najaar. Latent depressieve of sombere gevoelens komen in deze periode meer naar boven.

Wat gebeurt er eigenlijk allemaal in de natuur tijdens de herfst: prachtige kleurrijke bladeren, paddestoelen, vallende bladeren, vogeltrek, voorbereiding van dieren op de winter en oogsttijd (eikels, kastanjes, peren, walnoten en natuurlijk pompoen en appels). Ook worden de vachten van dieren dikker (Bron: www.natuurinjestad.nl)

Leven naar de seizoenen
Vroeger leefden mensen veel meer op het ritme van de seizoenen. Dat we gewoon het licht aan kunnen doen en kiezen hoe laat we het donker maken in huis, zorgt voor een inbreuk op het natuurlijke ritme van het licht. Ik zou niet willen voorstellen dat we teruggaan naar vroeger tijden. Wat me helpt, is kijken wat we kunnen leren van de enorme transformatie die het najaar eigenlijk is.

Voorbereiding en vogeltrek
De voorbereiding van dieren bestaat vooral uit het aanleggen van hun wintervoorraad. Welke voorbereiding zou jij willen doen? Wat heb je nodig?
 
De natuur bereidt de dieren ook voor op de naderende kou. Behalve vogels die naar elders vertrekken, krijgen dieren een dikkere vacht. Wij trouwens ook. Afgelopen week vertelde mijn kapster dat mensen minder haar verliezen in het najaar.
 
De vogeltrek is een enorme migratie van vogels; van de plek waar ze broeden, naar de plek waar ze overwinteren. Ontzagwekkend dat ze tijd en plaats kennen en de route. Werkelijk indrukwekkend.
 
Het prachtige gedicht: ‘trekvogel’ beschrijft dit. Ik weet helaas niet van wie het gedicht is.

trekvogel
 
over het brede water
tussen twee werelden
naar de ene trekt haar hart
in de andere nestelt zij
 
op het hoge water
schrijft zij
in twee talen
haar vers
 
Heeft een stiefmoeder ook iets van een trekvogel? Stiefmoeders ervaren niet altijd hun plek in het samengesteld gezin. Nestelt ze daar, maar is haar hart nog elders? Hoe kan ze dat bij elkaar brengen, samen met haar geliefde? Voor mensen lijkt het me heilzaam als haar hart daar is, waar zij nestelt. Dat vraagt aandacht en tijd.

Tijd van rust
Omdat de dagen korter worden, werd er vroeger in de herfst meer geslapen. Bij dieren is dat nog terug te vinden. Maak je dus niet druk als je meer slaapbehoefte hebt. Probeer er waar mogelijk aan toe te geven. Je mag wat meer rust nemen.

Herfst is oogsttijd
Denkend aan de appels, walnoten, de kastanjes en de pompoenen, wat kun je in deze tijd oogsten? Waarop kun je terugkijken? Waar ben je verder mee gekomen? Wat heb je bereikt? Wat gaat er goed in je leven? Misschien is de oogsttijd een mooie stimulans om elke dag drie dingen te noteren waarvoor je dankbaar bent. Op die manier train je op een heel mooie manier je mind om je meer te richten op het positieve. Maak het je niet te moeilijk; mijn lijstje van gisteren was: het eerste kopje koffie, gezellig bijgepraat met een vriendin en buiten gewandeld in het mooie weer. Het mag van klein tot groot.

Introspectie en loslaten (kleuren en vallende bladeren)
De herfst is ook een fase van introspectie en loslaten.
 
De kleuren in de herfst zijn schitterend. De kleuren rood, geel, oranje, en geel zijn altijd in bladeren aanwezig, maar onder invloed van het zonlicht, domineert groen in het voorjaar en de zomer.
 
Wat kan introspectie je brengen? De herfstkleuren beschouw ik als aspecten van je leven. Wat heeft de afgelopen maanden wel heel veel aandacht gehad (het groen) en mag nu wat naar de achtergrond verdwijnen? Op welke belangrijke dingen kun je je nu meer richten? Wat mag nu je aandacht vragen?
 
Vallende bladeren zijn typisch voor loofbomen. Ze verliezen hun bladeren om zichzelf te beschermen tegen uitdrogen. Bomen nemen met hun wortels water op en verdampen dit vervolgens via de huidmondjes in de bladeren. In de herfst en winter wordt het voor de boom echter steeds moeilijker om water op te nemen. De wortels kunnen bij lagere temperaturen minder makkelijk water opnemen, daarnaast kan het water in de bodem bevroren zijn. Als de boom gewoon door zou gaan met verdampen alsof er niets aan de hand was, zou hij kunnen uitdrogen. Om minder te verdampen moeten de bladeren er in de herfst dus af (Bron: www.naturetoday.com).
 
Wat mooi, de bomen moeten hun bladeren laten vallen omdat de boom anders uitdroogt en uiteindelijk sterft. Het is dus noodzakelijk voor de boom. De metafoor is duidelijk: loslaten is nodig omdat het anders ten koste gaat van jezelf.
 
Maar hoe laat je los? Laten we eerst kijken waaraan je vasthoudt en waarom. Vasthouden is zoiets als jezelf binden met koorden aan bijvoorbeeld je verwachtingen, je normen of je denkstem. Onderzoek eens bij jezelf waaraan je vasthoudt.

Voorbeelden?

• Je vindt dat je stiefdochter ook rekening met jou moet houden; dat is je norm. Je kunt het maar moeilijk loslaten als ze dat niet doet;
• Of één van je verwachtingen is dat je partner jullie afspraken nakomt. Met je geliefde heb je huisregels afgesproken, maar hij spreekt zijn kinderen er niet altijd op aan. Wat zou je graag je ergernis loslaten als het een x niet gebeurt;
• Je kunt zo piekeren over van alles wat in je gedachten opkomt, over wat is geweest of zou kunnen gebeuren. Wat zou je graag je denkstem stilzetten af en toe.

Loslaten is moeilijk. Dat gaat niet op bevel. Het heeft meer te maken met niet meer vasthouden of de gehechtheid laten gaan. Onderzoek wat je wilt loslaten en hoe je er aan vasthoudt. En wees in dat zelfonderzoek mild voor jezelf.

En ben je één van degenen die last hebben van de herfst-blues, dan is het misschien lastig om de mooie dingen van de herfst te ontdekken.
Voor ons allemaal is de herfst het seizoen van laten gaan, ontspanning en liefdevolle vriendelijkheid naar jezelf.